یکی از بزرگترین و موثرترین شرکتهای تجاری تاریخ در زمان خودش کمپانی هند شرقی انگلیس بوده.
شروع استعمار انگلیس، بالا بردن مصرف چایی تاثیر در انقلاب صنعتی، برده‌داری همه از تاثیرات این شرکت (کمپانی هند شرقی) در انگلیس بوده.
حدود سال ۱۶۰۰ میلادی چند تاجر انگلیسی دور هم جمع می‌شن و شرکتی را تاسیس می‌کنند برای تجارت در شرق مخصوصاً در هند شرقی. پاکستان و افغانستان امروزی هم اون موقع جزء هند شرقی بوده.
چی شد که به فکر تاسیس کمپانی هند شرقی افتادند؟
سال ۱۵۸۸ در یک جنگ انگلیسی‌ها، اسپانیایی‌ها و پرتغالی‌ها را شکست دادند.
در نتیجه این پیروزی بزرگترین کشتی‌های تجاری اسپانیا به دست انگلیس می‌افته.
وقتی این اتفاق افتاد تاجران انگلیسی به فکر تاسیس شرکت و تجارت در هند شرقی افتادند. چون قبل از اینها اسپانیایی‌ها و پرتغالی‌ها در حال تجارت در اونجا بودند.
تا آن زمان انگلیسی ها به تجارت در نقاط دور دست که ممکن بود یک رفت و برگشتش حدود ۱۰ تا ۱۵ سال طول بکشه فکر نکرده بودند.
تاجران بعد از تأسیس این شرکت برای این که تایید و حمایت حکومت را هم بگیرند به سراغ ملکه الیزابت رفتند. نتیجه این جلسه منشور سلطنتی بود. در این منشور ذکر شده بود که ۲۱ سال انحصار تجارت هند شرقی با این شرکت باشه. یعنی هر کس می‌خواست در شرق تجارت کنه باید با اجازه این شرکت این کار را انجام می داد.
در حال شروع تجارت بودند که باز جنگی میان انگلیس و پرتغال شکل گرفت و نتیجه این جنگ تسخیر یکی از بزرگترین کشتی های تجاری دنیا توسط انگلیس بود به نام مادر خدا
این کشتی اینقدر بزرگ بود که تا آن زمان همچنین کشتی در انگلیس لنگر نیانداخته بود در ضمن این کشتی پر از جواهرات، پارچه و ادویه بود که البته اینها در مقابل دفترچه راهنمای مختصات مناطق تجاری هند و ژاپن و چین چیزی نبود.
یک کسب و کار عالی
خب مواد لازم برای شروع کسب و کار آماده شد:
- سرمایه اولیه
- وسیله نقلیه
- نقشه
بعد از فوت ملکه، پادشاهی به جیمز اول میرسه پادشاه سفیر خودش آقای توماس رو که در هند بود مامور میکنه که با جهانگیر خان پادشاه وقت مغول در هند صحبت کنه و حمایت از کمپانی هند شرقی را بگیره.
در جلسه‌ای که سفیر با جهانگیرخان داشته نتیجه‌اش نامه‌ای میشه که جهانگیرخان به پادشاه مینویسه.
متن نامه:
بر اساس کدام اطمینان از عشق سلطنتی شما، من فرمان کلی خود را به همه پادشاهی ها و بندرهای تحت سلطه خود داده ام تا از همه تجار ملت انگلیس به عنوان رعایای دوست من پذیرایی کنند. که هر کجا که زندگی را انتخاب می کنند، می توانند بدون هیچ گونه محدودیتی آزادی آزاد داشته باشند. و هر کدام از بندرها باید به آنجا برسند که نه پرتغال و نه هیچ کس دیگری جرات نمی کند آرامش خود را مورد آزار و اذیت قرار دهد. و در کدام شهر اقامت خواهند داشت، من به همه فرمانداران و فرماندهانم دستور داده ام که به آنها آزادی بدهند و به خواسته های خود پاسخ دهند. بفروشند، بخرند و به دلخواه خود به کشور خود حمل کنند. برای تأیید عشق و دوستی ما، از اعلیحضرت می خواهم که به تجار شما دستور دهد تا کشتی های خود را از انواع نادر و کالاهای غنی مناسب کاخ من بیاورند. و این که خوشحال می شوید در هر فرصتی نامه های سلطنتی خود را برای من ارسال کنید ، تا من از سلامتی و امور مرفه شما خوشحال شوم. تا دوستی ما عوض شود و جاودانه باشد.
- نورالدین سلیم جهانگیر ، نامه به جیمز اول.
در سال ۱۶۱۳ به ژاپن میره و قرارداد انحصار تجارت را هم با ژاپن می بندند.
پس تا اینجا کمپانی هند شرقی
- دانش و تجربه داشتند چون تاجر بودند
- انحصار از کشورشون داشتند
- پول داشتند
- وسیله حمل و نقل، کشتی داشتند
- نقشه داشتند
- انحصار تجارت در هند را گرفتند
این یعنی همه چیز برای یک کسب و کار نوپا
در آن زمان به علت جنگ زیاد و دزدان دریایی این کمپانی مجبور شدند نیروهای جنگی جذب کنند.در سال ۱۸۰۰ حدود ۲۶ هزار نفر نیروی جنگی داشتند.
این تعداد تقریباً دو برابر نیروهای جنگی بریتانیا در آن زمان بود. چون در حال بزرگ شدن بوده به نیروی کارگر هم احتیاج داشته به سراغ برده و برده داری میره.
در سال ۱۷۱۷ یک فرمان حکومتی دیگر گرفت که در این فرمان از پرداخت عوارض و مالیات در انگلیس هم معاف میشه.
این شرکت غولی برای خودش میشه، جوری که سکه منحصر به فرد برای خودش ضرب میکنه. روی این سکه به فارسی نوشتند 2 اشرفی.
استعمار شروع می‌شود
در سال ۱۸۵۷ نارضایتی هندی های شاغل در این شرکت شروع شد و شورش و اعتراضات به اوج خودش میرسه اینها می‌خواستند دست انگلیس را از هند کوتاه کنند. نتیجه این اعتراضات این شد که این شرکت را چنگ انگلیسی‌ها درآوردند و به نام ملکه انگلیس زدند.
ملکه انگلیس هم به خاطر این که این اتفاق دیگه تکرار نشه راج بریتانیا را معرفی میکنه و استعمار مستقیم انگلیس از سال ۱۸۵۸ در هند شروع میشه. (این اولین سری اعتراضات هند بود که شکست خورد و چند سال بعد گاندی دوباره شروع کرد).
در نهایت این شرکت در سال ۱۸۷۴ منحل میشه و در حکومت هند ادغام میشه.
تاثیرات کمپانی هند شرقی در دنیا:
- دگرگونی پخت غذا با رواج ادویه های مختلف
- جنبش تی پارتی
- استعمار انگلیس بر هند و استفاده از زبان انگلیسی در آنجا
- روغن ترنج را به چای زدند برای طعم بهتر. که به چای ارل گری معروف است
- سیستم آموزشی تحت تاثیر انگلیس
- باعث بیشتر شدن مصرف چای بودند.
- تجارت نمک.
- تجارت تریاک و …
شما می‌توانید به ویدئویی با همین موضوع در یوتیوب ببینید
